بررسی تحلیلی رویکرد نوعملگرایانه یاددهی-یادگیری ریچارد رورتی و امکان بهره گیری از آن در نظام آموزشی ایران

هدف این پژوهش، بررسی تحلیلی رویکرد نوعمل گرایانه یاد دهی- یادگیری ریچارد رورتی و امکان بهره گیری از آن در نظام آموزشی ایران است. همگام شدن نظام آموزشی ما با پیشرفت های جدید، مستلزم آشنایی با فلسفه ها و دیدگاههای جدید تربیتی است. یکی از دیدگاههای تربیتی جدید، دیدگاه نوعمل گرایی است؛ این دیدگاه حاصل تلاش اندیشمندانی از فلاسفه ی تحلیلی است که علاقمند به مکتب عمل گرایی بوده و در جهت تقویت و احیای این مکتب، به تجدید نظر و اصلاح پاره ای از اصول آن پرداخته و دیدگاهی به نام نوعمل گرایی عرضه داشتند. از شاخص ترین این اندیشمندان، ریچارد رورتی است که خود را شاگرد دیویی عمل گرا می نامد اما در پاره ای از اصول راه خویش را از وی جدا می نماید. رورتی تعلیم و تربیت را به دو مرحله ی قبل از دانشگاه و مرحله ی دانشگاه تقسیم می کند و برای هر مرحله اهدف، اصول و روش-های خاصی را در نظر می گیرد. رورتی در ارتباط با مسائل اجتماعی جدید صاحب آراء و اندیشه های تازه ای است که جای بحث و بررسی دارد و این امکان، مستلزم آشنایی با نگاه وی به رویکرد یاد دهی- یادگیری (به عنوان یکی از مهمترین مولفه های اساسی آموزش و پرورش) است. این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی- انتقادی به توصیف، تحلیل و نقد آراء و اندیشه های تربیتی رورتی پرداخته و به این نتایج دست یافته است که در رویکرد نوعمل گرایانه رورتی: نقش معلم به عنوان راهنما، مشاور و تسهیل کننده ی یادگیری؛ نقش دانش آموز، فعال، منتقد و تأثیر گذار بر روند فعالیت های آموزشی؛ و روابط بین معلم و دانش آموز دوجانبه، بر اساس مشارکت گروهی و مبتنی بر گفت و گو و تساهل می باشد. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که با توجه به ناهمخوانی مبانی فکری رورتی با آموزه های دینی ما، برخی از اصول و روش های تربیتی وی، در نظام آموزشی ما کاربردی ندارند اما برخی از اصول و روش های تربیتی وی را، می توان با تعدیل، ترمیم، اصلاح و بومی سازی، در نظام آموزشی کشور مورد استفاده قرار داد.